او به یاد می آورد: «من خیلی خوب می دانم زندان و شکنجه در ازبکستان یعنی چه. برای همین است که تصمیم گرفته ام زندگی ام را وقف مبارزه برای حقوق بشر کنم. زمانی که در زندان بودم، روزی در خواب دیدم که آزاد می شوم. به زندانبان ها می گفتم که از اینجا بیرون می روم و در باره آن چه بر من گذشته کتابی می نویسم.» معتبر تاجی بائِوا در 18 مه 2008، زمانی که هنوز در زندان بود، جایزه مارتین انالز برای مدافعان حقوق بشر را دریافت کرد. او چند ماه بعد آزاد شد و در 10 دسامبر همان سال به فرانسه آمد و به نمایندگی از کلوب قلب های آتشین جایزه آزادی، برابری و برادری را دریافت کرد. این سازمان که به مدت 10 سال در ازبکستان ممنوع شده در سال 2011 در فرانسه پناه گرفت و امسال پانزدهمین سال وجود خود را جشن خواهد گرفت. روزانه ده ها تن برای دریافت کمک به او مراجعه می کنند. او در پی یافتن وکیل و کمک مالی است، گزارش تهیه می کند و برای افراد به سازمان ملل شکایت می کند. با وجود امکانات محدود و وضعیت بد سلامتی ناشی از شکنجه، معتبر می خواهد به کسانی کمک کند که در همان وضع 10 سال پیش او هستند. معتبر تاجی بائِوا از حمایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر برخوردار شده و سازمان او اکنون عضو فدراسیون است. او یادآوری می کند: «به لطف پشتیبانی فدراسیون بود که توانستم به وعده خود وفا کنم و کتابم را با عنوان “زندانی در جزیره شکنجه” بنویسم. با روزنامه نگاری از ازبکستان در این زمینه همکاری کردم و به لطف ضبط خاطرات توانستم قصه ام را بنویسم. در غیر این صورت، این کار از لحاظ روانی بسیار سخت بود.»

برای معتبر، مشکل رفتن کریم اف نیست بلکه تغییر رژیم است. «خروج او می تواند جنگی را در میان طوایف به راه بیاندازد. کشور فاسد است. قانون مورد احترام نیست. کریم افِ دیکتاتور تنها شخص مقصر در شکنجه و قتل افراد در زندان ها نیست. سیاستمدارانی که از رژیم حمایت می کنند نیز مقصر هستند. من می خواهم ازبکستان کشوری دمکراتیک باشد و دگراندیشانی مثل من بتوانند بازگردند و در آنجا زندگی کنند.» با وجود این، از نگاهِ معتبر، بازگشت به کشورش امکانپذیر نیست.

اسلام کریم اف در روز 29 مارس برای چهارمین بار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد و این نقض ماده 90 قانون اساسی است که بیش از دو دوره را مجاز نمی شمرد. معتبر تاجی بائوا و دوستان او کمیسیون مجازی انتخابات تشکیل داده اند تا رای گیری اینترنتی انجام دهد. این برنامه نامزدی رییس جمهوری را رد کرده است.

وی در نتیجه گیری گفت: «وقتی تصمیم گرفتم به عنوان پناهنده سیاسی به فرانسه بیایم، می ترسیدم از دور نتوانم کاری برای کشورم انجام دهم. اما حالا می بینم که اگر از انگیزه و حمایت برخوردار باشید، همه چیز ممکن است.»

إذا قيل لي إن الباقي من عمري هو يوم واحد فقط فسوف أكرسه للنضال من أجل حقوق الإنسان

«اگر بگویند یک روز از زندگی ات باقی است، آن را برای مبارزه در راه حقوق بشر خواهم گذراند»

If I were told that I only have one day left to live, I would spend it fighting for human rights

«Si on me dit qu’il ne me reste qu’une journée à vivre, je la consacrerai à la lutte pour les droits humains»

“Si me dijesen que no me queda más que un día de vida, lo dedicaría a luchar por los derechos humanos”

Если бы мне остался всего один день жизни, я посвятила бы его борьбе за права человека