И.Каримовнинг Прагага бўлажак сафари юзасидан Чехия президенти Милош Земанга очиқ хат
Ҳурматли президент Милош Земан,
Сизга Ўзбекистон президенти Ислом Каримовни 20-22 февраль кунлари расмий ташриф билан Прага келишга таклиф қилганингиз муносабати билан ҳайратда қолганимиз ва чуқур ташвишга тушганимизни изҳор қилиш учун ёзаяпмиз.
Жаҳондаги энг репрессив режимлардан бирининг раҳбари сифатида президент Каримов бундай учрашувларга таклиф қилинишини кутганимиз одам эмас. Аслида ғарб мамлакатларининг кўп лидерлари ҳақли равишда ундан қочадилар, айниқса, унинг хавфсизлик кучлари Андижонда асосан тинч намойишчилардан иборат одамларни ўққа тутган ва юзлаб одамни ўлдирган 2005 йилги воқеаларидан кейин. 2005 ва 2009 йиллар орасида президент Каримов Андижонда содир этилган қотилликларни мустақил халқаро текширувдан ўтказишга рухсат бермай, оёқ тираб туриб олгани учун Чех Республикаси Европа Иттифоқининг (ЕИ) бошқа аъзолари билан бир қаторда Ўзбекистон ҳукуматига қарши санкциялар жорий этганди.
Қарийб 25 йилдан буён Каримов сиёсий сабабга кўра айбланмиш ўнлаб ҳуқуқ фаоли, журналист ва бошқа тинч фаоллар, фақат диний амалларни бажаргани учунгина қамалган насроний ва мусулмонлар сақланувчи ҳибсхона ва қамоқхона камераларида мунтазам равишда қийноқ қўлланиладиган мамлакатни бошқариб келади. Ҳукумат сўз ва йиғилишлар эркинлигига йўл бермайди.
Ҳар йили Ҳукумат юзлаб мактаб ва бошқа жамоатчилик муассасаларини ёпиб, миллионлаган бола ва катталарни арзимас чақага ёки текинга пахта теришга мажбур қилади.
11 йилдан ошиқроқ вақт ичида Тошкент БМТ махсус кузатувчиларининг ҳаммасига рад жавобини бериб келди, Халқаро Қизил Хоч қўмитаси (ХҚХҚ) эса, Ҳукумат ХҚХҚнинг стандарт процедураларига мувофиқ равишда ҳамкорлик қилишдан бош тортаётгани туфайли, маҳкумларни қамоқхонага бориб кўриш амалиётини тўхтатишга мажбур бўлди.
Бир сўз билан айтганда, у ўз халқига қаттиқ зулм қилаётган ҳамда бошқалардан инсон ҳуқуқлари ва гуманитар мониторинг бўйича халқаро механизмлар билан ростмана ҳамкорлик қила олмаслиги билан ажралиб турган давлат раҳбаридир. Шунинг учун ҳам зулмга ва таъқиб-тазйиқларга қарши кураш бўйича каттагина тарихий тажрибага эга халқаро ўйинчи сифатида Чехиянинг бундай одамга эҳтиром кўрсатишига ҳамда уни расмий давлат сафарига мувофиқ равишда олқишлашига тоқат қилиш қийин.
Биз Сизни ўз таклифингизни қайта кўриб чиқишга қатъият билан даъват қиламиз. Шунга қарамай, бу учрашувни барибир ўтказишга қарор қилсангиз, Сизни президент Каримов билан ЕИ Ташқи ишлар кенгашининг 2010 йил октябридаги “Ўзбекистон бўйича хулосалар”ида баён этилган инсон ҳуқуқлари бўйича муаммоларга қўшимча равишда юқорида зикр этганимиз инсон ҳуқуқларининг ўта қўпол равишда бузилишини муҳокама қилишга чақиришни истардик.
Биз Сиздан президент Каримовни бу муаммоларни бартараф қилишга чақиришингизни ҳам сўраб қоламиз. Шунингдек, биз Сизни музокаралардан кейин (бу учрашув ва муҳокама қилинаётган масалалар албатта ҳужжатлаштирилиши лозим) президент Каримов билан бирга матбуот анжумани ўтказишга чақиришни истардик. Бу президент Каримовга ва янада муҳимроғи, Ўзбекистоннинг миллионлаган фуқароларига бошқарувнинг ёпиқ ва авторитар шакли билан очиқ ва демократик жамиятлар ўртасидаги фарқни намойиш қилган бўларди.
Бу ошиғич ишга қаратган эътиборингиз учун Сизга ташаккур изҳор қиламиз.
Ҳурмат билан,
Имзолаганлар (алифбо тартибида):
Action des Chrétiens pour l’Abolition de la Torture (ACAT), www.acatfrance.fr
American Federation of Labor and Congress of Industrial Organizations, www.aflcio.org
Anti-Slavery International (ASI), www.antislavery.org
Association of Human Rights in Central Asia, www.nadejda-atayeva-en.blogspot.com
Association International Human Rights – «Fiery Hears Club», www.jarayon.com
Australian Council of Trade Unions, www.actu.org.au
Calvert Investments, www.calvert.com
Child Labor Coalition, www.stopchildlabor.org
Committee to Protect Journalists (CPJ), www.cpj.org
The Cotton Campaign, www.cottoncampaign.org
DEMAS – Asociace pro podporu demokracie a lidských práv, www.demas.cz
The Eurasian Transition Group, e.V., www.eurasiantransition.org
Expert Working Group
Fédération Internationale des Droits de l’Homme, www.fidh.org
Freedom House, www.freedomhouse.org
Freedom Now, www.freedom-now.org
Human Rights Watch (HRW), www.hrw.org
INKOTA-netzwerk, www.inkota.de/baumwolle
International Labor Rights Forum, www.laborrights.org
International Partnership for Human Rights, www.IPHRonline.org
Liga lidských práv, www.llp.cz
NaZemi, www.nazemi.cz
Norwegian Helsinki Committee, www. nhc.no
People in Need, www.clovekvtisni.cz
Reporters Without Borders (RSF), www.rsf.org
Sisters of Charity of Saint Elizabeth, www.scnj.org
Sisters of St. Francis of Philadelphia, www.osfphila.org
Sunshine Coalition, @sunshineuz
Textile Clothing & Footwear Union of Australia, www.tcfua.org.au
Uzbek-German Forum for Human Rights (UGF), www.uzbekgermanforum.org
Медиа ташкилотлар ва журналистлар:
Бишкек, Steve Swerdlow, HRW (English, Russian): +996-773-242-620 (mobile), swerdls@hrw.org, @steveswerdlow
Брюссель, Brigitte Dufour, IPHR (English, French): +32 473 36 38 91 (mobile), brigitte.dufour@iphronline.org
Брюссель,Andrew Stroehlein, HRW (English, Czech), +32 485 555 946 (mobile), astro@hrw.org, @astroehlein
Берлин,Umida Niyazova, UGF: +49 17 631 202 474, umida.niyazova@gmail.com
Лондон, Klára Skřivánková, ASI (English, Czech): +44 2075018920, k.skrivankova@antislavery.org
Лондон, Jakub Sobik, ASI (English): +44 2075018920, j.sobik@antislavery.org
Нью-Йорк, Veronika Szente Goldston, HRW (English, French, Swedish, Hungarian, Finnish): +1-917-582-1271 (mobile); or szentev@hrw.org
Нью-Йорк,Matthew Fischer-Daly (English, Spanish): +1-347-266-1351, cottoncampaigncoordinator@gmail.com
Париж, Mutabar Tadjibayeva (Мўътабар Тожибоева), Fiery Hearts Club (Russian): +33 679 233 927(mobile), mutabartadjibaeva@gmail.com
Париж, Nadejda Atayeva (Надежда Атаева), AHRCA (French, Russian): + 33 6 17 46 19 63 (mobile), ahrca.org@gmail.com
Париж, Johann Bihr, RSF (English, French, Russian): +33 1 44 83 84 67, europe@rsf.org
Париж, Christine Larocque, ACAT (English, French): +33 1 40 40 74 09, christine.laroque@acatfrance.fr
Париж, Arthur Manet (English, French, Spanish) – Tel: +33 6 72 28 42 94 – press@fidh.org
Прага, Rostislav Valvoda, People in Need (English, Russian, Czech): +420 608 527 312 (mobile)
Вашингтон, Maran Turner, Freedom Now (English): +1 202 223 3733, mturner@freedom-now.org
Вашингтон,Nate Schenkkan, Freedom House (English): Schenkkan@freedomhouse.org
Fikr bildirish