Қул ва қулдорлик нима? Бир инсон иккинчи инсоннинг мулкига айлантирилган бўлса, биринчи инсон – қул, иккинчиси – қулдор, дейилади.
Қуллик ва меҳнат муҳожирлари
Қул ҳам одамлар қатори ейди, ичади, ухлайди, ишлайди. Ҳатто уйланиши ва бола-чақа орттириши мумкин. Қул фақат қулдор учун ишлайди. Моддий манфаатдорлиги (еб-ичишдан ташқари) ё йўқ, ёки номига. Қул ҳеч қачон ўзининг меҳнатига яраша (эквивалент) ҳақ олмайди.
31 май куни ноқонуний ҳибсга олиниб, Жиноят кодексининг 165-моддаси 2-қисми “а” банди ва 168-моддаси 1-қисми билан айбланган фуқаролик журналистикаси вакили, мустақил ҳуқуқ ҳимоячиси Тўрабой (Набижон) Жўрабоев 23 май кунги бўлиб ўтган суд якунига кўра, 5 йил муддатга озодликдан маҳрум этилди.
Ноқонуний меҳнат муҳожирларини аниқлашга қаратилган оммавий рейдлар Москва ва Санкт-Петербург шаҳарлари бозорларидан аэропортларга кўчгани маълум бўлди.
Бу каби рейдлардан моддий ва маънавий зарар кўрганлардан бири бухоролик Зулайхо исмли аёл “Жараён” мухбирига қуйидагиларни гапирди:
“Энг золим мустабидлик бу қонунийлик сояси ва адолат байроғи остида қилинаётганидир”.
Шарль Луи Монтескье.
СССР фуқаролари сайлаш, меҳнат ва дам олиш, кексалик ва касаллик пайтида моддий жиҳатдан таъминланиш ҳуқуқи ҳамда виждон, сўз, матбуот, йиғилиш ва митинглар ўтказиш эркинлигига эга бўлганлар. Шахс дахлсизлиги ва ёзишмалар сири сақланиши айтиларди.
Бироқ совет режимининг репрессив характери, партия назорати ва “коллектив манфаатлар шахсий манфаатлардан кўра устунроқ”, “жамият инсон учун эмас, балки инсон жамият учун” каби ғоявий шиорлар фуқаролик ҳуқуқлари амалга ошишига тўсқинлик қилиб, коррупциялашган бюрократияни мансаб билан боғлиқ жиноятлар учун жазолашдан муваффақият билан муҳофаза қилиб турган.
