Category Archives: ЭПИЗОДЛАР
Шуҳрат Аҳмаджонов: Мўътабар Тожибоеванинг 2000 – 2002 йиллардаги курашидан лавҳалар
Фото. Муътабар Тожибоева Ўзбекистон Бош прокуратураси олдида бир ўзи пикет қилаётган пайти. Тошкент, 2003 йил баҳори. Муаллиф фотоси.
Агар ўлганингиздан кейин сизни дарҳол эсдан чиқаришларини хоҳламасангиз, ё ўқиса арзийдиган нарсаларни ёзинг, ёки ёзса арзийдиган ишлар қилинг. [1, 16-б.]
Бенджамин Франклин (1706-1790)
Шуҳрат АҲМАДЖОНОВ
Мен архивимдаги мақолаларим ва маълумотларни қараб чиқиш давомида Мўътабар Тожибоева 2002 йил 27 ноябрь куни Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори Рашид Қодиров номига ёзган Тушунтириш хатини ўқидим. Хат жуда кўп фактлар асосида қизиқарли қилиб ёзилган.
Ўзбекистонимизда полициявий бошқарув қандай амалга оширилаётгани ва кучишлатар органлар, айниқса Миллий хавфсизлик хизмати фаолиятига доир кўпгина аниқ фактлар хатда берилган. Ватанимиздаги бошқарув ўзгармагани ва бу муаммолар долзарб бўлиб қолаётгани учун ушбу Тушунтириш хатини ўқувчиларимиз эътиборига ўзгаришсиз ҳавола қилмоқдаман.
Уни Мўътабар Тожибоева 2003 йил 4 сентябрида Тошкентда Freedom House (Озодлик Уйи) ваколатхонасида ўтказган матбуот анжуманида тарқатган эди. Матбуот анжуманида қатнашган журналистлар ва фаоллар қаторида мен ҳам битта нусхасини олгандим. Уни бетма-бет қилиб компютерга киритиб, почтамга ва дискка ёзиб қўйган эдим.
Мўътабар Тожибой: Мен Президент Барак Обаманинг овозини тўла эшитдим!
Мўътабар Тожибоева Мишел Обама билан. 2009 йил 11 март.
Мен бўлган қамоқхонада ҳар куни эрталабки маҳсус текширувдан сўнг, ҳамма отрядлар алоҳида тарзда муассаса ходимларига мадҳияни куйлаб берадилар. Биринчи отряд куйлаб бўлгандан сўнг иккинчи отряд қайтадан яна куйлашни бошлайди. Иккинчи отряддан кейин учинчи, тўртинчи ва ниҳоят ўнинчи отрядгача ҳамма отрядлар навбат билан шу мадҳияни қайта-қайта куйлайверадилар. Бир отряд куйлаётган пайтда кейинги отряд ўз навбатини кутиб туради.
Баъзан шундай ҳолатлар бўладики, мадҳия куйланаётган пайтда бирор бир маҳбуса беҳосдан сўзларни адашиб, нотўғри талаффуз қиладиган бўлса ёки кимдир умуман куйламаётганини назоратчилар сезиб қолсалар, бутун отрядни зона атрофида уч марта ёки беш марта югуртириб айлантирадилар. Югуриб, минг азобда оч-наҳор, мадорсиз қайтиб келган отряд яна сафга туриб, мадҳияни куйлаш учун ўз навбатини кутиб турадилар.
Сафнинг энг олдинги қаторида “ваҳобийлар” деб аталадиган маҳбусалар турадилар. Жумладан, мен ҳам шу “ваҳобийлар” қаторида турардим. Бу қаторда туриб, барчани кузатиш мумкин бўлганлиги боис, мен ҳам барчани кузатардим. Шу мадҳия куйланаётган вақтда, балким қандайдир соатлар ичида, мен гувоҳ бўлардимки, отряддаги оч-у наҳор, юпун, хаста, қувватсиз, тинкаси қуриган бечора аёллар (агар бу лавҳалар суратга олинса, жудаям таъсирли фильм бўлади – М.Т) ёзнинг жазирама иссиғидан ёки қаҳратон қишнинг совуғидан ёҳуд қорни очлигидан ё касаллигидан ҳушини йўқотади ва бу аёлларни 5-6 нафар бошқа аёллар қўлларида кўтаришиб, тиббий бўлимга олиб ўтиб кетадилар, аммо, мадҳияни куйлаш давом этаверади, бир сония бўлсин, асло тўхтамайди.
Мана фожеа қаерда?! Бу заҳматларнинг, азобу уқубатларнинг эса, поёни йўқ. Энди қарангки, Америка халқи ўз мадҳиясини қай даражада эъзозлаб, қадр-қиммат қилиб куйламоқдалар. Бизларда эса, мажбурий тарзда маҳкумлар қай аҳволда “куйламоқдалар”. Оддий мисол, Ўзбекистон қамоқхоналаридаги муассаса ходимлари мадҳияни ўзлари оёқ ости қилишада, яъни, отрядлар куйлаётган пайтлари улар мазаҳ қилишиб, кулиб турадилар. Булар шу даражада тубанликка ботганларки, буни изоҳлашга сўзларим ожиз.
(Машҳур ҳуқуқ ҳимоячисининг “Ҳаракат” сайти мухбири билан эксклюзив суҳбати. 1 қисм)
Энди қамалиш ёки таҳқирланиш навбати кимники?
Ўзбекистонлик инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари ва журналистларни хукумат азобларидан қутқара оладиган куч борми?
«Ўтюраклар» Клуби номли инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ташкилоти рахбари, мустақил журналист, «Фуқаролик жамимяти» Ҳалқ харакати асосчиси, Ҳалқаро Нобель мукофотининг Номинанти, кичик жуссали аёл Мўътабар Тожибоеванинг уйига ярим кечаси 25-30 нафар маъмурий органлар вакиллари бостириб кириб хибсга олганларида, уни хибсга олиш пайтида у яшайдиган уйни 30-40 нафар қуролланган, ниқобли кимсалар қуршовга олганликлари, унинг кутубхонасидаги Ўзбекистонда Фуқаролик жамиятини ривожлантириш йўлида амалга оширган ишларининг натижалари хисобланмиш хужжатларни 3 та Дамас автомашинасига юклаб олиб кетишгганини эшитгач, ҳамма хайрону лол бўлди.
Ўзбекистон Республикаси хукуматига нисбатан ҳеч қачон салбий муносабатда бўлмаган, ўз иш йўналишини қонунлар устиворлигини таъминлашга тўсқинлик қилувчи мансабдорлар, амалдорларнинг жиноий кирдикорларига қарши курашиш, уларни қонунларни оёқ ости қилишларига чек қўйишга ҳисса қўшиш деб билган ва иш фаолияти давомида 50 мингдан ортиқ инсоннинг, оиланинг ҳуқуқ ва эркинликларини уларни нотариал идоралаар орқали расмийлаштирилган вакили сифатида терговларда, судларда ва бошқа жараёнларда ҳимоя қилган, уларнинг ҳуқуқий саводхонлиги ҳуқуқий билимларини оширишларига амалий ёрдам бериб, Фарғона водийси ҳалқи орасида юқори даражали мавқега эга бўлган Мўътабар Тожибоевага Ўзбекистон Республикласи Жиноят Кодексининг 18 та моддаси билан айб эълон қилишганида нафақат водий аҳолиси, балким бутун Дунё ларзага тушди.
БМТнинг Инсон Ҳуқуқлари Кенгашига, Ҳалқаро Жаҳон Ҳамжамиятига
М У Р О Ж А А Т Н О М А
Вестерн Юнион ва бошқаларнинг чақмачақарлиги натижаси нима бўлади?
Инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари ва мустақил журналистлар хавф остидалар!
«… Шунингдек Мўътабар Таджибаева қонунсиз равишда ташкил этган «Ўтюраклар» жамоат ташкилотини фаолиятини юритишда Америка Қўшма Штатларининг Ҳалқаро ривожланиш агентлигидан 5620 АҚШ доллари ва Франция элчихонасидан 200 АҚШ доллари моддий ёрдам олиб, ушбу молиявий ёрдамларни мақсадли сарфламасдан, уларни жамоат хавфсизлиги ва жамоат тартибига таҳдид соладиган, аҳоли орасида вахима чиқаришга қаратилган, фуқароларни тотувлигини бузиш, тухматона, вазиятни беқарорлаштирувчи уйдирмалар ҳамда жамиятда қарор топган ҳулқ атвор қоидаларига ва жамоат хавфсизлигига қарши қаратилган маълумотларни тарқатиб, олган моддий ёрдамларидан солиқ идораларига даромадлар деклорациясини топширмасдан жуда кўп миқдорда 2042,9 минг сўм даромад солиғи тўлашдан қасддан бўйин товлаб келган. Шундай қилиб, М.И.Таджибаева ўзининг бу харакатлари билан Ўзбекистон Республикаси Жиноят Кодексининг 139-моддаси 3-қисми «а,г» бандлари, 140-моддаси 3-қисми «а» банди, 184-моддаси 3-қисми, 216-моддаси ва 244-1-моддаси 3–қисми «в» бандида кўрсатилган жиноятларни қасддан содир қилган…»
Яқинда бир қатор инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари ва мустақил журналистлар солиқ идораларига жалб қилиндилар. Уларни чет давлатдан олган маблағлари хисобидан даромад солиғи тўлашлари шартлиги ҳақида огоҳлантирилганлар.
Адвокат Хусан Махбубовнинг хусусий тартибдаги аппеляция шикояти
Мўътабар Тожибоеванинг Айблов хулосасида аниқланган процессуал хатоликлар
ЖПКнинг 379–моддасининг 1–қисмида (айблов хулосаси): «Айбланувчи ва унинг ҳимоячисини жиноят ишидаги барча материаллар билан таништириб бўлгач, терговчи, башарти ишни судга юбориш учун етарли асослар борлиги тўғрисидаги фикри ўзгармаган бўлса айблов хулосаси тузади.
Ҳалқаро Нобель мукофотининг Номинанти Мўътабар Тожибоева 18–январь куни ўз жонига қасд қилиш учун томирини кесган
Мўътабар Тожибоева ерларни ифлослантириш ва жамоат ҳавфсизлиги ва жамоат тартибига таҳдид соладиган, аҳоли орасида ваҳима чиқаришга қаратилган, фуқароларнинг тотувлигини бузиш, вазиятни беқарорлаштирувчи уйдирмалар тарқатишда ва бошқа жиноятларни содир этганликда айбланмоқда.
Мўътабар Тожибоева Ўзбекистон Республикаси Жиноят Кодексининг 17 та моддаси билан айблансада, унинг асосий «жиноятлари» қуйидагилар деб биламиз:
«… Лекин М.И.Тожибоева амалдаги Ўзбекистон Республикаси Конституциясига амал қилмасдан унда кўрсатилган нормаларни қўпол равишда бузиб, 2002 йилда қонунга ҳилоф равишда Фарғона вилояти Адлия Бошқармасидан рўйхатдан ўтмаган «Ўтюраклар Клуби» деб номланган ғайриқонуний иш юритадиган жамоат бирлашмасини ташкил этиб, унга рахбарлик қилиб ва унинг фаолиятида фаол қатнашиб келган. Жумладан, М.И.Таджибоева қонунга ҳилоф равишда ташкил этган «Ўтюраклар» Клуби деб номланган жамоат бирлашмасида ғайриқонуний равишда фаолият кўрсатиб, Тошкент шаҳри ва Фарғона вилоятида хокимият ва бошқарув идораларига ва уларнинг намояндаларига ғайридемократик тазйиқ ўтказиш мақсадида уларнинг бинолари олдида рухсат этилмаган намойишлар ўтказиб, бу намойишларда аҳоли орасида ваҳима чиқаришга қаратилган, тухматона ва мамлакатда вазиятни беқарорлаштирувчи уйдирмалар ёзилган шиор ва плакатларни намойиш қилиб келган.
19.01.2006 йил
Ҳалқ Демократик Партиясини Хода думлилар Партияси деб атаганман – Шу фикримда қатъий қоламан!
Сени ўзинг партиянгни қайси иши билан мақтана оласан? Ҳалқ учун нима қилдинг? Мен давлатга қарши қаерда, қачон, қандай намойиш ўтказдим? Қайси чет элликни топшириғини бажардим? Мени характеримни яхши биласан, нималарга қодирлигимни ҳам биласан.
Мени қамоқда ўлдириб юборишмаса, қачондир озодликка чиқсам, албатта ўша куни ўзим ва тарафдорларим билан кейинчалик Мухаммад Даминов томонидан менга яширинча қайтариб берилган Хода Думлар Партияси билетини очик ошкора ёқаман.
Мен ўз эътиқодимга содиқман ва Хода Думлилар Партияси билан алоқамни узганимдан фахрланаман.
17.01.2006 йил
Мўътабар Тожибоеванинг қамалиши Андижон воқеаларига боғлиқми?
Мўътабар Тожибоева 2005 йил 4-апрель куни мамлакат Президенти Ислом Каримовга 12 минг сўмлик телеграмма, Ўзбекистон Республикаси бош вазири Шавкат Мирзиёевга, Республика Бош прокуратурасига, Республика Ички Ишлар Вазирлигига, Омбудсман Сайёра Рашидовага, Ўзбекистон Республикаси Президенти хузуридаги судьяларни танлаш, лавозимларга тавсия этиш олий малака комиссиясига, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумига, Ўзбекистон Республикаси МҲХ Кўмитасига, Ўзбекистон ишбилармонлар ва тадбиркорлар либерал партияси бошқарувига, «21-аср» газетасига, «Ҳалқ сўзи» газетасига, Республика Телерадиокомпаниясига, Ўзбекистон Товар ишлаб чиқарувчилар ва тадбиркорлар палатаси бошқарувига, Республика оқсоқоллар Кенгаши ва «Маҳалла» жамғармаси бошқарувчи рахбари Аъзам Гадойбоевга, Республика Соғлиқни сақлаш Вазири Феруз Ғофуровга, «Андижоннома» газетаси бош муҳарририга, Андижон вилоят телерадиокомпаниясига буюртма хатлар орқали «Ўзбекистонлик ишбилармон ва тадбиркорларга қарши хужум кучайиб, улар қийноққа солинмоқда» деб номланган «Фуқаролик жамияти» Ҳалқ Харакати ва «Ўтюраклар Клуби» инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ташкилоти номидан баёнотини юборган.
17 январь 2006 йил
ИЗОҲ: Ушбу телеграммага фақатгина Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг судларда жиноят ишлари кўрилишида прокурор ваколатини таъминлаш бошқармаси бошлиғи Б.Р.Эргашев номидан 14–апрель кунги 12–р–2005 рақам билан аризани Жиноят ишлари бўйича Олтинкўл туман судининг раиси А.Манноновга юборилганлиги ҳақида Тожибоевага жавоб бериш билан чегараланган холос. Фуқароларнинг мурожаатлари ҳақидаги ва бошқа қонунларга биноан юқорида санаб ўтилган нуфузли хукумат идоралари, сиёсий партиялар, нодавлат ташкилотлар, матбуотлар қандай ҳуқуқий харакатлар қилишлари керак эди-ю, улар нима қилдилар?
